To: Jeden z najpiękniejszych zakątków naszego kraju. Jest jedną z 41 gmin województwa krośnieńskiego, stosunkowo dobrze dostępną komunikacyjnie, położoną w centrum Bieszczadów. * Zajmuje powierzchnię 18 461 ha, z tego 10 074 ha, czyli ponad 54% stanowią lasy. * 16 sołectw zamieszkuje ponad 5 200 osób. * Średnia gęstość zaludnienia to zaledwie 28,6 osoby na 1 km2. * Jest gminą o charakterze rolniczo - turystycznym, o utrudnionych warunkach dla rozwoju produkcji rolniczej i bardzo korzystnych dla rozwoju turystyki. * Jej niepowtarzalnym walorem jest połączenie różnorodności form krajobrazu, bogactwa świata roślinnego i zwierzęcego charakterystycznego dla obszarów górskich z bogactwem zasobów wodnych. * Ewenementem na skalę krajową jest tu ponad kilkunastoprocentowy udział powierzchni wód w ogólnej powierzchni gminy o charakterze górskim. Decydujący wpływ na to mają dwa zbiorniki wodne: Myczkowiecki i Soliński. * Zalew Soliński "Bieszczadzkie Morze" zajmuje powierzchnię 21 km2 , zatrzymuje około 500 mln m3 wody. Zapora to największa budowla hydrotechniczna w kraju: 664 m długości , 82 m wysokości. * Woda jest jednym z największych bogactw gminy, decydują o tym: * olbrzymie zasoby czystych wód powierzchniowych * ciągle jeszcze niezagospodarowane, udokumentowane zasoby wód leczniczych. * Gmina posiada już stosunkowo dobrze rozwiniętą bazę turystyczno - uzdrowiskową dysponującą 7 tysiącami całorocznych miejsc noclegowych oraz 10 tysiącami miejsc sezonowych. * Gmina dysponuje jeszcze wolnymi działkami z przeznaczeniem na usługi sportowo - rekreacyjne, handlowe, gastronomiczne, leczniczo - uzdrowiskowe, hotelarskie itp. W miejscowościach: * Polańczyk - 7 działek o łącznej powierzchni 14,71 ha * Solina - 6 działek o łącznej powierzchni 6,02 ha * Myczków -4 działki o łącznej powierzchni 1,50 ha * Zawóz - 3 działki o łącznej powierzchni 5,46 ha * Rajskie - 1 działka o łącznej powierzchni 1,10 ha * Bóbrka - 1 działka o łącznej powierzchni 0,65 ha. Szczegółowy wykaz działek został podany w załączniku. Urząd Gminy Solina Z/S W Polańczyku 38 - 610 Polańczyk tel/fax 013 76 84 71 ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA 1. WPROWADZENIE 4 2. WSTĘP 5 3. UCHWAŁA RADY GMINY W SPRAWIE PRZYJĘCIA PLANU STRATEGICZNEGO GMINY SOLINA 6 4. UCZESTNICY SPOTKAŃ WARSZTATOWYCH (WSPÓŁAUTORZY DOKUMENTU) 7 5. ZAŁOŻENIA DO PLANU STRATEGICZNEGO 9 6. MISJA GMINY 10 7. CELE STRATEGICZNE GMINY I STRATEGIE DZIAŁANIA (SPOSOBY DZIAŁANIA) 11 7.1.1. Cele strategiczne oraz strategie działania do roku 2010 w zakresie zaspokojenia poszczególnych potrzeb mieszkańców 11 7.1.2. Cele strategiczne i strategie działania w zakresie potencjałów gminy 16 7.1.3. Cele strategiczne i strategie działania w ramach wybranych dziedzin gospodarki 18 8. UWAGI I WNIOSKI KOŃCOWE 21 Załączniki: 1. Wykaz działek komunalnych Gminy Solina do zagospodarowania. 1. WPROWADZENIE Przekazujemy Państwu "Plan Strategiczny Gminy Solina", stanowiący pierwszy etap prac nad strategią rozwoju gminy. Dokument ten został wypracowany przez Was samych przy naszej tylko technicznej i merytorycznej pomocy. Plan strategiczny opracowany został metodą zespołową z udziałem 60 osób. Prace nad strategią poprzedzone zostały opracowaniem diagnozy gminy dającej obraz zróżnicowania problemów społecznych, gospodarczych i ekologicznych występujących w jej obrębie. W trakcie siedmiu spotkań warsztatowych (trwających po 8 - 9 godzin każde) przeprowadzonych metodą moderacji wizualnej zrealizowano następujące działania: * zidentyfikowano główne problemy, związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkańców, utrzymaniem i rozwojem potencjału ekologicznego, ludzkiego i technicznego oraz problemy istniejące w ramach wybranych dziedzin gospodarki * przeanalizowano sytuację gminy z określeniem czynników rozwojowych w zakresie zaspokajania potrzeb społecznych, utrzymania i rozwoju poszczególnych dziedzin działalności gospodarczej ocenianych w kategoriach atutów i słabości gminy oraz szans i zagrożeń stwarzanych przez jej otoczenie wykorzystując elementy analizy SWOT, * określono założenia (podmiot, okresy), wizję, misję, cele strategiczne oraz strategie działań prowadzących do zrealizowania misji, * sporządzono wykaz przedsięwzięć o znaczeniu strategicznym do realizacji we współpracy z innymi gminami. Zespół opracowujący strategię dziękuje wszystkim uczestnikom za współpracę i aktywną postawę w trakcie realizowanych prac. Rezultaty poszczególnych warsztatów były na bieżąco dokumentowane na posterach, które stały się podstawą wypracowania projektu roboczego planu strategicznego poddanego społecznej konsultacji. Konsultacje te były podstawą określenia poziomu zaspokojenia potrzeb społecznych oraz hierarchizacji ważności potrzeb i celów. Plan strategiczny wypracowany został metodą zespołową przez przedstawicieli społeczności lokalnej, najlepiej znających własne problemy i potrzeby - stanowi to podstawę do skutecznego urzeczywistniania wypracowanych celów strategicznych. Zespół konsultantów i moderatorów 2. WSTĘP Szanowni Państwo! Z przyjemnością informuję, że został opracowany plan strategiczny gminy Solina, w którym zawarta została perspektywa rozwoju do 2010 roku. Żyjemy w czasach, w których następują radykalne zmiany w naszym otoczeniu. Ustawa z 1990 roku powołująca samorząd terytorialny na szczeblu gminy, daje nam ogromne możliwości aktywnego włączenia się w proces tworzenia tej nowej rzeczywistości. Do podstawowych zadań samorządu terytorialnego należy zaspokojenie podstawowych potrzeb społecznych. Nie zawsze jest to możliwe. Często wynika to z ograniczeń budżetowych, przyczyną może być również niedostateczne rozeznanie sytuacji, ale bywa jednak i tak, że emocje społeczne biorą górę nad rozsądkiem, co ogranicza możliwości skutecznego rozwiązywania problemów. Dlatego też dla podniesienia skuteczności naszego działania Rada Gminy podjęła uchwałę o przystąpieniu do opracowania strategii rozwoju, nakreślającej kierunki rozwoju naszej gminy w dłuższej perspektywie czasu. Spośród licznych propozycji firm opracowujących plany strategiczne wybraliśmy grupę ekspertów, moderatorów preferującą zespołową metodę opracowywania strategii, gwarantującą aktywny udział w pracach bezpośrednim jej odbiorcom. Do udziału w pracach nad strategią zaproszono ponad 100 osób, jednak nie wszyscy wzięli w nich udział. W tym miejscu należą się szczególne podziękowania tym mieszkańcom, którzy poświęcili swój czas na aktywny udział w pracach warsztatowych oraz włączyli się do konsultacji społecznej wypracowanego dokumentu. Można śmiało powiedzieć, że przedstawiany Państwu dokument jest wynikiem wspólnej, intensywnej pracy aktywnych mieszkańców naszej Gminy. Aktywne uczestnictwo mieszkańców w fazie opracowywania planu oraz ich dalsze włączenie się w opracowywanie planów realizacyjnych oraz realizację wyznaczonych celów zadecydują o tym, że nasz rozwój zadowoli wszystkich mieszkańców. Tą drogą jeszcze raz dziękuję wszystkim uczestnikom za obecność, pracowitość i atmosferę na spotkaniach. Z wyrazami szacunku Wójt Gminy Solina Zbigniew Sawiński 3. UCHWAŁA RADY GMINY W SPRAWIE PRZYJĘCIA PLANU STRATEGICZNEGO GMINY SOLINA 4. UCZESTNICY SPOTKAŃ WARSZTATOWYCH (WSPÓŁAUTORZY DOKUMENTU) * Stanisław Bieszczad Hotel "Solina" - właściciel * Edward Czerenkiewicz sołtys Bukowiec * Józef Dereń sołtys Bóbrka * Celina Derewońko UG Solina * Helena Fałek GZEAS * Mieczysław Fedorowicz dyrektor szkoły * Bronisław Głuszko członek Zarządu Gminy * Jan Gros rolnik * Józef Halko sołtys * Tadeusz Jankowski pracownik KUP Lesko * Jan Joniak wolny zawód * Henryk Kardasz sołtys wsi Polańczyk * Andrzej Kardasz PUW "POLKARD" - dyrektor * Henryk Kowalik radny - Zawóz * Stanisław Kozdęba emeryt * Roman Krupa SP - Berezka nauczyciel * Krystyna Litera UG Solina * Grażyna Lorenc pracownik socjalny GOPS (kierownik) * Ireneusz Łukacz UG Solina * Krzysztof Łukacz sołtys * Dariusz Łyda pracownik GOK * Wiesław Matuszewski radny - Polańczyk * Edward Matuszewski pracownik UG * Ryszard Matuszewski sołtys - rolnik * Kaziemierz Matuszewski prezes KR Myczków * Stanisław Mrzygłód prezes KR * Jan Mucha Polańczyk * Józef Muszański SP Berezka * Andrzej Niepołomski usługi rozrywkowe * Krzysztof Ochyra hydrotechnik ZEW S-M. S.A. * Mirosław Oliwko * Elżbieta Oliwko SP - Zawóz nauczycielka * Grażyna Orłowska pracownik socjalny GOPS * Władysław Pach UG Solina * Dorota Pelc SP Myczkowce - dyrektor * Henryk Płaza * Edward Pomykała sołtys * Zofia Pomykała UG - kier. USC * Stanisław Pyteraf dyrektor szkoły * Henryk Rafalski radny - Myczków * Stanisław Rząsa pracownik WZW "Jawor" * Jadwiga Sałapata RZDR Lesko * Zbigniew Sawiński wójt gminy Solina * Andrzej Skruch lek. "SU" Budowlani * Alicja Smoleń podinspektor UG Polańczyk * Aniela Solan GZEAS * Zygmunt Solon sołtys Rybne * Sylwester Starzyk z-ca dyr. WZW "Jawor" * Jan Sieg lek. "SU" Budowlani * Zbigniew Szpetnar pracownik UG * Stanisława Tyma rolnik * Barbara Brzezińska- Warchoł sekretarz gminy * Ryszard Wojnar Dom Wyp. "Tarnica" * Michał Wojnik GOK - dyrektor * Marek Wronowski radny * Marian Wroński podinspektor w UG Solina * Ryszard Wysata Polańczyk * Marian Zimoń SP Wołkowyja - nauczyciel * Antoni Zwierzyński Rada Sołecka 5. ZAŁOŻENIA DO PLANU STRATEGICZNEGO Założenia do planu strategicznego stanowią warunki brzegowe niezbędne do prawidłowego sformułowania planu i są określane na początku opracowywania planu strategicznego. W odniesieniu do realizowanego planu przyjęto następujące założenia: Realizacja planu ma służyć mieszkańcom gminy oraz instytucjom i organizacjom funkcjonującym na jej terenie. Decyzję o przyjęciu planu strategicznego oraz decyzje dotyczące realizacji jego założeń podejmuje Rada Gminy. Plan został opracowany przy współudziale mieszkańców gminy co wpływa na wartość dokumentu. W pracy nad strategią wykorzystana została wiedza ludzi najlepiej znających problemy i potrzeby gminy a także nastąpiła integracja społeczności wokół istotnych problemów gminy. Projekt planu poddano społecznej konsultacji, której wyniki są podstawą hierarchizacji potrzeb i celów. Okres planowania: 13 lat od 1998 roku do 2010 roku. podokresy: I 1 rok 1998 II 4 lata lata: 1999 - 2002 III 4 lata lata: 2003 - 2006 IV 4 lata lata: 2007 - 2010 6. MISJA GMINY Termin "misja" przyjęty został dla określenia najogólniejszej wizji gminy z jej głównymi polami aktywności w przyszłości, której urzeczywistnienie będzie możliwe dzięki realizacji celów strategicznych. Przyjęta misja: JESTEŚMY GMINĄ TURYSTYCZNO - UZDROWISKOWĄ POŁOŻONĄ W NAJPIĘKNIEJSZYM ZAKĄTKU POLSKI - W BIESZCZADACH, W OTOCZENIU WÓD ZALEWU SOLIŃSKIEGO I MYCZKOWIECKIEGO, OFERUJĄCĄ WSZYSTKIM: * ZDROWY I CZYNNY WYPOCZYNEK NAD WODĄ I W GÓRACH, * USŁUGI LECZNICZO - SANATORYJNE Z WYKORZYSTANIEM MIEJSCOWYCH WÓD MINERALNYCH, * WYPOCZYNEK W GOSPODARSTWACH AGROTURYSTYCZNYCH * ORAZ MOŻLIWOŚĆ INWESTOWANIA. ZADOWOLENIE NASZYCH GOŚCI JEST NASZYM SUKCESEM. Misję gminy określano w perspektywie do roku 2010. 7. CELE STRATEGICZNE GMINY I STRATEGIE DZIAŁANIA (SPOSOBY DZIAŁANIA) Cel to stan, który chcemy osiągnąć w przyszłości. Cele strategiczne związane są z określaniem tego jaką gminą chcemy być, co się powinno robić lub czego nie powinno się robić w gminie. Cele strategiczne związane są z decyzjami dotyczącymi alokacji zasobów i potencjałów gminy. Realizacja celów strategicznych jest możliwa poprzez strategie działania. Strategie działania to względnie trwałe sposoby działania związane z realizacją celów strategicznych i określane są na podstawie zidentyfikowanych czynników rozwojowych. Innymi słowy, strategie działania określają co robić, aby osiągnąć założone wcześniej cele. Są związane z relacją, jaka występuje pomiędzy gminą a jej specyficznym otoczeniem. Specyficzne otoczenie - jest to otoczenie, z którym gmina ma bezpośrednie powiązania (wzajemne oddziaływania), np.: użytkownicy oferty gminy, dostawcy, konkurenci. Szerokie otoczenie - jest to pozostałe otoczenie (cały świat), z którym gmina nie ma aktualnie bezpośrednich powiązań lecz mogą się one pojawić w przyszłości. 7.1.1. Cele strategiczne oraz strategie działania do roku 2010 w zakresie zaspokojenia poszczególnych potrzeb mieszkańców Poziom zaspokojenia potrzeb określono na podstawie wyników konsultacji społecznej przeprowadzonej z wykorzystaniem ankiet. Na podstawie uzyskanej punktacji ustalono trzy poziomy zaspokojenia potrzeb: niski, średni i wysoki. Im niższy poziom zaspokojenia potrzeby tym większa jej ważność w odczucie społecznym. Cele strategiczne w ramach każdej z potrzeb zostały poddane hierarchizacji poprzez przyznawanie punktów, według zasady im więcej punktów tym wyższa pozycja w hierarchii celów. Na podstawie uzyskanej punktacji podzielono cele na wysoko-, średnio-, i niskopriorytetowe. ZABEZPIECZENIE MATERIALNE niski poziom zaspokojenia WYŻYWIENIE średni poziom zaspokojenia SCHRONIENIE średni poziom zaspokojenia Cele: 1. Dostępne miejsca pracy gwarantujące dobry poziom życia (wysokopriorytetowy). 2. Uporządkowana estetyczna zabudowa (niskopriorytetowy). 3. Wysoka jakość odżywiania (niskopriorytetowy). 4. Zwiększona dostępność do mieszkań komunalnych (niskopriorytetowy). Dla zrealizowania powyższych celów niezbędne są do podjęcia następujące działania (strategie działania): * działania edukacyjne zmierzające do wyrobienia szacunku i poszanowania pracy * wspieranie podmiotów tworzących nowe miejsca pracy np. stosowania ulg, promowanie i inne * dostosowywanie profilu kształcenia do lokalnego rynku pracy * propagowanie sposobów racjonalnego odżywiania * zapewnianie racjonalnego odżywiania dzieci i pozostałych mieszkańców będących w trudnej sytuacji materialnej * tworzenie tanich punktów zbiorowego żywienia * stosowanie ulg podatkowych dla podmiotów prowadzących tanie formy żywienia (bary mleczne) * stymulowanie wykorzystywania miejscowych surowców np. kamień, drewno, żwir itp. * przygotowywanie terenów pod budownictwo indywidualne i zbiorowe * promowanie wzorców architektonicznych budownictwa indywidualnego i zbiorowego dostosowanych do miejscowych uwarunkowań * działania na rzecz podnoszenia estetyki zabudowy ZDROWIE I ŻYCIE średni poziom zaspokojenia BEZPIECZEŃSTWO wysoki poziom zaspokojenia OPIEKA średni poziom zaspokojenia Cele: 1. Szeroka dostępność do usług medycznych (wysokopriorytetowy). 2. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców (wysokopriorytetowy). 3. Bezpieczna gmina (wysokopriorytetowy). 4. Zapewniona opieka nad dziećmi z rodzin patologicznych (niskopriorytetowy). 5. Szerszy udział niepełnosprawnych w życiu gminy (niskopriorytetowy). Uznano, że dla zrealizowania celów związanych ze zdrowiem i życiem, opieką oraz bezpieczeństwem niezbędne są następujące strategie działania: * wspieranie i stymulowanie poprawy stanu wyposażenia ośrodków zdrowia w specjalistyczny sprzęt medyczny (laboratoria medyczne) * pozyskiwanie lekarzy specjalistów * utrzymanie istniejącej bazy leczniczo - sanatoryjnej i jej unowocześnianie * zatrudnianie wysoko kwalifikowanej kadry medycznej * działania na rzecz rozwoju profilaktyki zdrowotnej * dostosowywanie obsady policji do potrzeb i sytuacji * systematyczna edukacja dzieci i młodzieży w zdobywaniu kart rowerowych, pływackich, itp. * prowadzenie profilaktyki przeciw przestępczej * podnoszenie standardu dróg na terenie gminy * ściślejsza współpraca OSP z Rejonowa Komendą Strażacką * zwiększanie skuteczności straży pożarnej * podnoszenie poziomu wyposażenia straży pożarnej * ciągłe dbanie o bezpieczeństwo i porządek publiczny na terenie gminy * prowadzenie profilaktyki przeciw pożarowej * wspieranie działań policji w okresach nasilonego ruchu turystycznego np. poprzez powołanie straży gminnej * podejmowanie działań mających na celu ograniczenie ilości rodzin patologicznych * działania na rzecz likwidacji barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych ROZWÓJ LUDZI średni poziom zaspokojenia KULTURA niski poziom zaspokojenia REKREACJA, WYGODA, PRZYJEMNOŚĆ niski poziom zaspokojenia Cele: 1. Rozwinięta nowoczesna baza oświatowa (wysokopriorytetowy). 2. Wyższy stopień znajomości języków obcych (średniopriorytetowy). 3. Dostępna i bezpieczna baza rekreacyjno - sportowa (średniopriorytetowy). 4. Wyższy poziom zaspokojenia potrzeb kulturalnych (średniopriorytetowy). Dla zrealizowania powyższych celów niezbędne są do podjęcia następujące działania (strategie działania): * działania na rzecz rozbudowy bazy oświatowej * dostosowywanie bazy rekreacyjno - sportowej do potrzeb szkolnictwa i rekreacji dorosłych * stała poprawa stanu wyposażenia szkół w środki dydaktyczne * działania na rzecz podnoszenia kwalifikacji kadry pedagogicznej * pozyskiwanie wyspecjalizowanej kadry pedagogicznej * rozwijanie infrastruktury rekreacyjno - sportowej * podnoszenie jakości i zwiększanie ilości imprez kulturalnych * zachęcanie i uaktywnianie firm i osób prywatnych do organizowania i wspierania finansowego imprez kulturalnych * stwarzanie warunków i stymulowanie rozwoju kultury * rozwijanie bazy do organizacji imprez kulturalnych * działania zapewniające odpowiednia liczbę kadry przygotowanej do prowadzenia imprez kulturalnych KONTAKTY SPOŁECZNE, WIĘŹ GRUPOWA, TOŻSAMOŚĆ Z GMINĄ niski poziom zaspokojenia SWOBODA I ŁATWOŚĆ KONTAKTÓW PRZESTRZENNYCH niski poziom zaspokojenia WARTOŚCI MORALNE, POTRZEBY RELIGIJNE wysoki poziom zaspokojenia Cele: 1. Dobrze utrzymane drogi o odpowiednim standardzie technicznym (wysokopriorytetowy). 2. Stelefonizowana gmina (wysokopriorytetowy). 3. Zwiększony udział mieszkańców w zarządzaniu gminą (średniopriorytetowy). 4. Tolerancyjne społeczeństwo (niskopriorytetowy). 5. Zintegrowana społeczność lokalna (niskopriorytetowy). Uznano, że dla zrealizowania powyższych celów niezbędne są następujące strategie działania: * systematyczny wzrost nakładów finansowych na utrzymanie dróg - poszukiwanie i wykorzystywanie zewnętrznych źródeł finansowania * działania na rzecz modernizacji dróg przebiegających przez gminę * stymulowanie rozbudowy sieci telekomunikacyjnej * zwiększanie dostępności do nowoczesnych mediów np. internet * wciąganie w proces decyzyjno - doradczy organizacji działających na terenie gminy * rozwijanie sprawnego systemu wymiany informacji między władzami a mieszkańcami gminy np. wydawanie informatora * wspieranie i tworzenie lokalnych środków masowego przekazu * propagowanie idei tolerancji i wartości moralnych * propagowanie pozytywnych wzorców zachowań społecznych 7.1.2. Cele strategiczne i strategie działania w zakresie potencjałów gminy Cele strategiczne w ramach każdego z potencjałów również zostały poddane hierarchizacji poprzez przyznawanie punktów, według zasady im więcej punktów tym wyższa pozycja w hierarchii celów. Na podstawie uzyskanej punktacji podzielono cele na wysoko-, średnio-, i niskopriorytetowe. Potencjał techniczny Cele: 1. Czyste powietrze (wysokopriorytetowy). 2. Eksploatacja istniejących zasobów naturalnych (średniopriorytetowy). 3. Wystarczająca ilość obiektów użyteczności publicznej (średniopriorytetowy). 4. Rozwinięta i zmodernizowana infrastruktura techniczna (średniopriorytetowy). 5. Skuteczna Ochotnicza Straż Pożarna (średniopriorytetowy). Dla zrealizowania powyższych celów niezbędne są do podjęcia następujące działania (strategie działania): * działania w kierunku zmiany systemu opalania w budynkach będących pod zarządem gminy * eliminowanie zanieczyszczenia powietrza poprzez stymulowanie i promowanie proekologicznych systemów opalania w budynkach indywidualnych * działania zmierzające do uruchomienia odwiertu i eksploatacji zasobów wód mineralnych * pozyskiwanie środków finansowych (własnych i obcych) na realizacje i utrzymanie obiektów użyteczności publicznej * budowanie wodociągów, sieci kanalizacyjnej i oczyszczalni ścieków * budowanie i modernizowanie istniejących dróg na terenie gminy * telefonizacja gminy * prowadzenie reelektryfikacji większości wsi * gazyfikowanie gminy * tworzenie ośrodka informacji turystycznej * dofinansowywanie jednostek OSP * wspieranie finansowe i organizacyjne jednostek OSP Potencjał ekologiczny Cele: 1. Utrzymana czystość powietrza i wód oraz zbiorników wodnych jako warunek wielokierunkowego rozwoju gminy (wysokopriorytetowy). 2. Zagospodarowanie odpady stałe i płynne (średniopriorytetowy). 3. Zachowane walory krajobrazu (niskopriorytetowy). W odniesieniu do celów związanych z potencjałem ekologicznym strategie działania winny uwzględniać: * działania realizacyjne programu uporządkowania gospodarki ściekowej na terenach przyległych do Zbiornika Solińskiego oraz zlewni zasilających na tle zagrożenia zbiornika eutrofizacją * działalność edukacyjna odnośnie podnoszenia wiadomości z zakresu ekologii stosowanej * promowanie gospodarstw spełniających warunki ochrony środowiska * promowanie inwestycji realizujących pozyskiwanie alternatywnych źródeł energii * budowanie i modernizacja wodociągów wraz z siecią kanalizacyjną * realizowanie programu gazyfikacji gminy - systematyczna likwidacja kotłowni węglowych * wspieranie organizacja działających na rzecz ochrony środowiska * działania gminy wspierająca racjonalną gospodarkę odpadami * systematyczne działania mające na celu ograniczanie zanieczyszczenia środowiska z istniejących źródeł (szamba, wysypiska śmieci) * działania zmierzające do prawnego usankcjonowania punktów widokowych i pomników przyrody 7.1.3. Cele strategiczne i strategie działania w ramach wybranych dziedzin gospodarki Cele strategiczne w ramach wybranych dziedzin gospodarki podobnie jak i cele w ramach potencjałów zostały poddane hierarchizacji poprzez przyznawanie punktów, według zasady im więcej punktów tym wyższa pozycja w hierarchii celów. Na podstawie uzyskanej punktacji podzielono cele na wysoko-, średnio-, i niskopriorytetowe. Handel i usługi, wytwórczość Cele: 1. Atrakcyjny obraz gminy na zewnątrz (średniopriorytetowy). 2. Wysoka jakość usług (średniopriorytetowy). 3. Rozwinięta, różnorodna oferta handlowo - usługowa i wytwórczość (średniopriorytetowy). 4. Ład architektoniczny w zabudowie placówek usługowo - handlowych (średniopriorytetowy). Dla zrealizowania powyższych celów niezbędne są do podjęcia następujące działania (strategie działania): * eksponowanie walorów gminy * promocja gminy * działania mające na celu pozyskanie inwestorów z zewnątrz * działania edukacyjne * stymulowanie konkurencji * zabezpieczanie terenów pod handel i usługi * wspieranie miejscowych inwestorów * stwarzanie preferencji dla powstawania i rozwoju deficytowych usług * stwarzanie warunków dla rozwoju wytwórczości bazującej na miejscowych surowcach * działania zmierzające do wprowadzenia i utrzymania ładu architektonicznego placówek usługowo - handlowych Rolnictwo, leśnictwo Cele: 1. Zwiększone dochody gospodarstw rolnych z działalności pozarolniczej (wysokopriorytetowy). 2. Stabilna polityka rolna gminy dostosowana do terenów górskich (średniopriorytetowy). 3. Prawidłowo prowadzona gospodarka leśna i łowna (średniopriorytetowy). 4. Specjalizacja w zakresie produkcji mleka, mięsa wołowego i baraniny (średniopriorytetowy). 5. Gospodarczo wykorzystane nieużytki rolne (średniopriorytetowy). W odniesieniu do celów związanych z rolnictwem i leśnictwem opracowano następujące strategie działania: * wspieranie rozwoju agroturystyki * szkolenie rolników w zakresie obsługi ruchu turystycznego * stymulowanie tworzenia miejsc pracy poza rolnictwem - rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, agroturystyki * przeznaczanie środków finansowych z budżetu gminy na dotacje do produkcji rolnej * wspieranie kół (spółek) zespołowego użytkowania maszyn rolniczych * utworzenie we współpracy z UG zespołów do szacowania szkód w uprawach rolnych wyrządzanych przez zwierzynę leśną * przeznaczanie nieużytków LZ i gruntów klasy VI pod zalesienia * stwarzanie warunków technicznych i ekonomicznych dla powstawania zakładów przetwórstwa rolno - spożywczego * systematyczne podnoszenie wiedzy rolniczej * organizacja i wspieranie grup producenckich * utrzymywanie dobrego stanu dróg dojazdowych do pól * prowadzenie gospodarki leśnej w oparciu o uproszczony plan urządzania lasów * zachowanie równowagi w hodowli zwierzyny łownej * tworzenie zakładów przetwórstwa drewna * zabezpieczanie upraw leśnych przed zwierzyną łowną Lecznictwo uzdrowiskowe, Turystyka Cele: 1. Polańczyk ze statusem uzdrowiska (wysokopriorytetowy). 2. Gmina turystyczno - uzdrowiskowa (średniopriorytetowy). 3. Szeroko dostępna informacja turystyczna (niskopriorytetowy). Uznano, że dla zrealizowania celu związanego z turystyką niezbędne są następujące strategie działania: * likwidowanie barier architektonicznych * nie dopuszczanie do powstawania nowych barier architektonicznych * dążenie do powstania domu zdrojowego wraz z pijalnią wód * wykorzystywanie wód mineralnych w lecznictwie uzdrowiskowym * modernizowanie infrastruktury technicznej * działania w kierunku rozszerzania oferty usług leczniczych * dążenie do utworzenia zaplecza rekreacyjnego w usługach turystycznych * poprawienie wyglądu estetycznego gminy * wyznaczanie i tworzenie nowych miejsc parkingowych * działania w kierunku pozyskiwania inwestorów zewnętrznych * systematyczne rozszerzanie oferty uzdrowiskowej również w innych miejscowościach * promowanie gospodarstw agroturystycznych * stymulowanie działań w zagospodarowaniu obrzeży zbiorników wodnych * stymulowanie rozwoju turystyki aktywnej i specjalistycznej jako produktów kreujących wizerunek gminy * tworzenie oferty związanej z obsługą i organizacją szkoleń i konferencji * inspirowanie i wspieranie działań na rzecz utworzenia centrum informacji turystycznej * promowanie obiektów o wysokim standardzie świadczących usługi turystyczne * promowanie usług o wysokim standardzie * promowanie walorów wypoczynkowych gminy 8. UWAGI I WNIOSKI KOŃCOWE 1. Zawartość planu strategicznego stanowi prezentację wyników prac społecznego zespołu opracowującego strategię osiągniętych w ciągu 7 spotkań warsztatowych. 2. Należy wysoko ocenić zaangażowanie i wkład merytoryczny uczestników biorących udział w warsztatach diagnostyczno-projektowych. 3. W ramach konsultacji społecznych zwiększono ilość osób, które dokonały indywidualnej hierarchizacji potrzeb oraz hierarchizacji celów strategicznych, wykraczając poza uczestników zespołu opracowującego strategię. Pozwoliło to zwiększyć reprezentatywność wyrażonych w hierarchizacji opinii. 4. Prezentowany plan został zatwierdzony przez Radę Gminy w drodze uchwały, co pozwala przystąpić do opracowania planów realizacyjnych 5. Przed ostatecznym przystąpieniem do opracowywania planów realizacyjnych należy wziąć pod uwagę ustaloną w drodze ankietyzacji hierarchię potrzeb i hierarchię celów strategicznych. Pozwoli to na koncentrację środków niezbędnych na ich realizację. Tym samym część wypracowanych celów o najniższym priorytecie nie byłaby dalej rozpracowywana w planie realizacyjnym w najbliższej przyszłości. Solina, kwiecień 1998 roku 21 Plan strategiczny Gminy Solina